tnews.co.nz - ‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI









Search Preview

‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI

tnews.co.nz
Source:  Kele'a Tonga Naʹe fakahā ʹe he Minisitā Polisī , Hon. Pōhiva Tuʹiʹonetoa ki he Keleʹá fekauʹaki mo e paʹanga ko ia naʹe vaheʹi ʹe he puleʹanga ke fai ʹaki ʹa hono fakatotoloʹi ʹo e paasipooti.
.co.nz > tnews.co.nz

SEO audit: Content analysis

Language Error! No language localisation is found.
Title ‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI
Text / HTML ratio 50 %
Frame Excellent! The website does not use iFrame solutions.
Flash Excellent! The website does not have any flash contents.
Keywords cloud ‘a ki ke ko ia ‘o ʹa ‘oku ‘e mo pea ai hono Komisiona ha Polisi pe nau kakai
Keywords consistency
Keyword Content Title Description Headings
‘a 94
ki 85
ke 79
ko 75
ia 66
‘o 61
Headings
H1 H2 H3 H4 H5 H6
1 0 8 0 0 0
Images We found 15 images on this web page.

SEO Keywords (Single)

Keyword Occurrence Density
‘a 94 4.70 %
ki 85 4.25 %
ke 79 3.95 %
ko 75 3.75 %
ia 66 3.30 %
‘o 61 3.05 %
ʹa 52 2.60 %
‘oku 45 2.25 %
‘e 44 2.20 %
mo 43 2.15 %
pea 42 2.10 %
40 2.00 %
ai 38 1.90 %
hono 37 1.85 %
Komisiona 36 1.80 %
ha 36 1.80 %
Polisi 36 1.80 %
pe 34 1.70 %
nau 30 1.50 %
kakai 29 1.45 %

SEO Keywords (Two Word)

Keyword Occurrence Density
‘a e 83 4.15 %
ki he 47 2.35 %
ʹa e 44 2.20 %
ko e 36 1.80 %
mo e 28 1.40 %
‘o e 27 1.35 %
e Komisiona 23 1.15 %
Fale Alea 21 1.05 %
e kakai 19 0.95 %
Ko e 17 0.85 %
‘e he 15 0.75 %
ko ia 15 0.75 %
ai ‘a 13 0.65 %
ki ai 13 0.65 %
a e 12 0.60 %
e kau 12 0.60 %
e fonua 11 0.55 %
ʹe he 11 0.55 %
‘i he 11 0.55 %
e Minisita 11 0.55 %

SEO Keywords (Three Word)

Keyword Occurrence Density Possible Spam
ai ‘a e 11 0.55 % No
‘a e Komisiona 10 0.50 % No
‘a e kakai 9 0.45 % No
‘o e fonua 9 0.45 % No
e Komisiona Polisi 8 0.40 % No
he Fakataha Tokoni 6 0.30 % No
e kakai ‘o 6 0.30 % No
ia ki he 6 0.30 % No
ki he Minisita 6 0.30 % No
ʹa e kakai 6 0.30 % No
ki ai ‘a 5 0.25 % No
kakai ‘o e 5 0.25 % No
‘a e kau 5 0.25 % No
ki Fale Alea 5 0.25 % No
e Fale Alea 5 0.25 % No
he Potungāue Polisi 5 0.25 % No
e Minisita Polisi 5 0.25 % No
ko e Minisita 4 0.20 % No
‘a e Minisita 4 0.20 % No
e Komisiona ia 4 0.20 % No

SEO Keywords (Four Word)

Keyword Occurrence Density Possible Spam
ki ai ‘a e 5 0.25 % No
kakai ‘o e fonua 5 0.25 % No
e kakai ‘o e 5 0.25 % No
‘a e kakai ‘o 4 0.20 % No
fakahifo mei hono lakanga 3 0.15 % No
ko e ki’i panel 3 0.15 % No
ki he Kapineti mo 3 0.15 % No
he Kapineti mo e 3 0.15 % No
Kapineti mo e Fale 3 0.15 % No
mo e Fale Alea 3 0.15 % No
Pōhiva Tuʹiʹonetoa ki he 3 0.15 % No
‘a e Komisiona ia 3 0.15 % No
‘i he Fakataha Tokoni 3 0.15 % No
e malu ‘o e 3 0.15 % No
ko e Minisita Polisi 3 0.15 % No
ki he Fakataha Tokoni 3 0.15 % No
e Komisiona Polisi ki 3 0.15 % No
ia ki he Fakataha 3 0.15 % No
ai ‘a e taliui 3 0.15 % No
he Potungāue Polisi ko 3 0.15 % No

Internal links in - tnews.co.nz

LATEST
Latest News
Video
Video
TNEWS
TNEWS
TNEWS FOCUS
TNEWS FOCUS
Pacific Viewpoint
Pacific Viewpoint
Politics
Politics
Prime Minister
Prime Minister
Politicians
Politicians
Press Releases
Press Releases
Religion
Religion
Catholic
Catholic
Fe’ohianga Mou’ifoou ‘Ia Kalaisi
Fe’ohianga Mou’ifoou ‘Ia Kalaisi
Free Weslyan
Free Weslyan
Konifelensi
Konifelensi
Mamonga
Mamonga
Metotisi
Metotisi
Penitekosi
Penitekosi
Siasi Tonga Hou’eiki
Siasi Tonga Hou’eiki
Siasi Tonga Tau’ataina
Siasi Tonga Tau’ataina
Tokaikolo
Tokaikolo
Sport
Sport
Athletics
Athletics
Bodybuilding
Bodybuilding
Boxing
Boxing
Martial Arts
Martial Arts
Netball
Netball
Rugby
Rugby
Rugby League
Rugby League
Soccer
Soccer
Tennis
Tennis
Triathlon
Triathlon
ROYALS
ROYALS & NOBILITY
King
King
Royal Family
Royal Family
Nobles
Nobles
Events
Events
Achievements
Achievements
Community
Community
Deaths
Deaths
Graduations
Graduations
Public Notices
Public Notices
Weddings
Weddings
Contact
Contact Us
‘ULUNGIA E TOKAIKOLO – FOAKI ‘EHE FAKAMAAU ‘AE KOLOAA MA’AE FEOHI’ANGA MO’UI FO’OU ‘A KOLOMOTU’A
‘ULUNGIA E TOKAIKOLO – FOAKI ‘EHE FAKAMAAU ‘AE KOLOAA MA’AE FEOHI’ANGA MO’UI FO’OU ‘A KOLOMOTU’A
Claims of Unfair Treatment at Flight Check In
Claims of Unfair Treatment at Flight Check In
Typhoid outbreak in Auckland – 10 people in hospital and a Church member dies of typhoid following Auckland outbreak
Typhoid outbreak in Auckland – 10 people in hospital and a Church member dies of typhoid following Auckland outbreak
Kei ikuna pe ‘ae Tokaikolo hili ange ‘ae hopo tangi moe Feohi’anga Mo’uifo’ou ‘Ia Kalaisi
Kei ikuna pe ‘ae Tokaikolo hili ange ‘ae hopo tangi moe Feohi’anga Mo’uifo’ou ‘Ia Kalaisi
TNEWS – Rare Insight into Tongan Royal Funerals
TNEWS – Rare Insight into Tongan Royal Funerals
NEW MINISTERIAL POSITIONS GRANTED BY HIS MAJESTY UPON THE NOMINATION OF THE PM Hon. ‘AKILISI POHIVA
NEW MINISTERIAL POSITIONS GRANTED BY HIS MAJESTY UPON THE NOMINATION OF THE PM Hon. ‘AKILISI POHIVA
Rare Historical Events In Tonga
Rare Historical Events In Tonga
Koe ha e ‘uhinga kuo Tukuhifo ‘a ‘Aisake Eke mei he Minisita Pa’angaa?
Koe ha e ‘uhinga kuo Tukuhifo ‘a ‘Aisake Eke mei he Minisita Pa’angaa?
Legal battles between Tokaikolo Ia Kalaisi Church and Mo’uifo’ou Ia Kalaisi Fellowship Continues
Legal battles between Tokaikolo Ia Kalaisi Church and Mo’uifo’ou Ia Kalaisi Fellowship Continues
PM Says Promises Can’t Be Fulfilled In First Term And Hints At Running For 2nd Term
PM Says Promises Can’t Be Fulfilled In First Term And Hints At Running For 2nd Term
Chief Officer in Tonga’s Education Department Sets Some Light On Raw Marks
Chief Officer in Tonga’s Education Department Sets Some Light On Raw Marks
I Want To Make a Difference – Mosa Mafile’o
I Want To Make a Difference – Mosa Mafile’o
Mr Malupo Breaks Silence Regarding Immigration Scam As Lawyer Asks For Forgiveness
Mr Malupo Breaks Silence Regarding Immigration Scam As Lawyer Asks For Forgiveness
Tupou College Celebrates 150th Anniversary Milestone
Tupou College Celebrates 150th Anniversary Milestone
TONGA WILL BENEFIT FROM CEDAW BUT PEOPLE TO DECIDE – PM
TONGA WILL BENEFIT FROM CEDAW BUT PEOPLE TO DECIDE – PM
TONGA’S CORONATION EXPENSES JUST OVER 2 MILLION DOLLARS
TONGA’S CORONATION EXPENSES JUST OVER 2 MILLION DOLLARS
TONGA’S PSA SECRETARY GENERAL – MELE ‘AMANAKI CLARIFIES MISCONCEPTIONS ABOUT CEDAW
TONGA’S PSA SECRETARY GENERAL – MELE ‘AMANAKI CLARIFIES MISCONCEPTIONS ABOUT CEDAW
Government Vows To Develop Tonga’s Economy – Redeveloping Roads, Boats and Airways
Government Vows To Develop Tonga’s Economy – Redeveloping Roads, Boats and Airways
Lawyer Nalesoni Tupou Provides Legal Answers To CEDAW Queries
Lawyer Nalesoni Tupou Provides Legal Answers To CEDAW Queries
CORONATION DATE & PROGRAM RELEASED – WHAT TO EXPECT
CORONATION DATE & PROGRAM RELEASED – WHAT TO EXPECT
PM ‘Akilisi Pohiva not distraught by recent fire that gutted his house in Tonga
PM ‘Akilisi Pohiva not distraught by recent fire that gutted his house in Tonga
KEITH TALKS ABOUT CARDIAC REHABILITATION
KEITH TALKS ABOUT CARDIAC REHABILITATION
GMANA EASTER PROMOTION WINNERS!
GMANA EASTER PROMOTION WINNERS!
Please Support Our Sponsors
Please Support Our Sponsors
GMANA July Promotion!!
GMANA July Promotion!!
Parkinson & Bouskill Headstones
Parkinson & Bouskill Headstones
Alfa Freight Services Ltd
Alfa Freight Services Ltd
Princess Of Flowers Marketing Strategy Sabotaged
Princess Of Flowers Marketing Strategy Sabotaged
Tongans are running out of patience at the way the Parliament handles PM’s reply to VONC Complaints
Tongans are running out of patience at the way the Parliament handles PM’s reply to VONC Complaints
‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI
‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI
Government of Tonga sent Letter of Condolences to the Government and People of New Zealand following earthquakes
Government of Tonga sent Letter of Condolences to the Government and People of New Zealand following earthquakes
A TONGAN (WILLIAM FINAU) TO THE KNIGHTS
A TONGAN (WILLIAM FINAU) TO THE KNIGHTS
Tongan Born New Zealander Wins Second Professional Bout
Tongan Born New Zealander Wins Second Professional Bout
Brisbane raises $22,236.90 for Tongan Olympian Brisbane, Australia
Brisbane raises $22,236.90 for Tongan Olympian Brisbane, Australia
Fepaki Pacquiao mo Mayweather ‘i he fuhu lahi taha ‘o e Senitulí
Fepaki Pacquiao mo Mayweather ‘i he fuhu lahi taha ‘o e Senitulí
Over 1.2million New Zealanders vote to retain the current Flag
Over 1.2million New Zealanders vote to retain the current Flag
Tonga Defeated By Georgia 17 to 10
Tonga Defeated By Georgia 17 to 10
TONGA BOSS TELLS PLAYERS ‘GET REAL’
TONGA BOSS TELLS PLAYERS ‘GET REAL’
Nili Latu to Join Newcastle Falcons Ranks
Nili Latu to Join Newcastle Falcons Ranks
Tongan Thor makes his debut
Tongan Thor makes his debut
Dramatic Pictures Emerge As local’s Explore Tonga’s New Island
Dramatic Pictures Emerge As local’s Explore Tonga’s New Island
New Circulating Coins For The Kingdom Of Tonga
New Circulating Coins For The Kingdom Of Tonga

Tnews.co.nz Spined HTML


‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI Navigate Home LATEST Video TNEWS TNEWS FOCUS Pacific Viewpoint Politics Prime Minister Politicians Press Releases Religion Catholic Fe’ohianga Mou’ifoou ‘Ia Kalaisi Free Weslyan Konifelensi Mamonga Metotisi Penitekosi Siasi Tonga Hou’eiki Siasi Tonga Tau’ataina Tokaikolo Sport Athletics Bodybuilding Boxing Martial Arts Netball Rugby Rugby League Soccer Tennis Triathlon ROYALS King Royal Family Nobles Events Achievements Community Deaths Graduations Public Notices Weddings Contact You are at:Home»Government»‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI ‘IKAI FIE TUKU KITU’A KOMISIONA POLISI FAKAMATALA PAASIPOOTI 0 By admin on Dec 3, 2016 Government, Latest News, Prime Minister, Tonga Source:  Kele’a Tonga Naʹe fakahā ʹe he Minisitā Polisī , Hon. Pōhiva Tuʹiʹonetoa ki he Keleʹá fekauʹaki mo e paʹanga ko ia naʹe vaheʹi ʹe he puleʹanga ke fai ʹaki ʹa hono fakatotoloʹi ʹo e paasipooti. Ko e fakamatala foki eni ʹa e Pōhiva Tuʹiʹonetoa koeʹuhī ko hono ʹohake ʹi Fale Alea ʹa e ʹalea fekauʹaki mo e paasipooti pea pehē ki hono fehuʹia ʹe he kakai ʹo e fonua. ʹOku mahino foki kuo ʹiai ʹa e ngaahi keisi kuo ʹi he Fakamaauʹanga pea ʹoku ʹiai ʹa e niʹihi ʹoku teʹeki pē ke fai ha ofi atu ki ai. Pēhē ʹe Pōhivā, ko e paʹanga ʹe $3kilu ($300,000 ) naʹe fakangofua ʹe he Kapinetī ke fai áki a e fakatotolo ʹo e fakatau taʹefakalao ‘o e paasipooti. Naʹe kamata ʹeni ʹi he taʹu kuoʹosi (2015) pea ʹoku teʹeki ai ke kakato ‘a e ngāue, neongo ko e toko 12 eni kuo maʹu ʹo fakaʹilo. ʹOku ʹi ai ʹa e hohaʹa ʹa e kakai pea pehē ki he Puleʹanga ʹo pehē óku tuai ʹa e ngāue ʹa e kau polisi, me’apango ‘oku ‘ikai ha kaunga ‘ae kau Polisi moe Minisita Polisi kihe tuai ‘oe ngaue ko ‘eni, ka e pehe ‘e Pohiva, ne fakaha pe ʹe he Komisiona Polisi, Steven Caldwell ʹoku lele lelei pe.   “Ka neongo ia, ko ha toe details kehe mei ai, ʹoku tapui ia ‘e he Lao Polisi fo’ou ʹo e 2010 ke ne ‘omai ki he motu’a ni. ‘Oku faʹiteliha pē ‘a e Komisiona ‘a e meʹa te ne ‘omai pe ʹikai ke ‘omai ki he Minisitā”, ko Pohiva mai ia kihe Kele’a. Ko hai ʹoku Mafai lahi he Potungāue Polisi Ne hoko atu ʹa e talanoa a Hon. Pōhiva Tuʹiʹonetoa kihe Mafai, “Ko e mafai ʹo e Minisita Polisi ʹoku fakangatangata. ʹOku hala ʹa e sio mai mei tuʹa ʹa e kakai ʹo pehē ko e Minisita Polisi ʹokú ne puleʹi ʹa e Potungāue. ʹOku ua ʹa e ongo pule lahi ʹi he Potungāue Polisi, ko e Minisitā mo e Komisiona Polisi. Ko e fakalea ʹa e Lao Polisi ʹo e 2010, ʹoku tokangaʹi ʹe he Minisita ʹa e lelei fakalukufua (administration and efficiency of the Police Force). Pea puleʹi leva ‘e he Police Commissioner ʹa e (Operational matters) pē ngāue fakapolisi hangē ko e puleʹi ʹo e kau polisi mo e fakatotolo hia. Pea ʹoku tapui leva ʹe he lao ke kau atu ʹa e Minisita ki hono palani ʹa e ngāue ko ia pē fehuʹía pē lipooti mai ʹe he Komisiona hā meʹa fakapolisi ki he Minisita.  Ka fūfuuʹi pē fakaʹauha ʹe he kau polisi ha meʹa, ko hai ʹe toe ʹilo ki ai, ko e anga ia e fifilí”. Ngaahi Meʹa ke lipooti ki he minisitá ‘Oku ha meihe fakamatala ʹa Pōhiva, ʹe lava pē ‘e he Komisiona Polisi ʹo lipooti mai ki he Minisita (Pohiva Tu’i’onetoa), ka ʹoku tauʹatāina pē ‘ae Komisionaa ia peé te ne ʹomai ha meʹa kihe Minisita pē ʹikai. ʹOku lipooti leva ʹa e Komisiona ia ki he Fakataha Tokoni, ka ʹe lipooti ‘a e Minisita ki he Kapineti mo e Fale Alea. ‘Ihe tu’unga koiaa ‘oku ‘iai ‘ae talafili pe ‘kuo taimi ke liliu ʹa e Lao ko’enii:  ke fakahoko ‘ae lipooti ‘ae Komisionaa kihe Minisitā mo e Kapineti.  Ua, pe ʹoku kei lelei nai ke kau ʹa e Fakataha Tokoni he mafai fakataki (Executive) pe ʹoku totonu ke liliu pea vaheʹi (Separation of Power) ke mahino ʹo ʹikai ke toe kaunoa ʹa e Fakataha Tokoni? Ne anga fēfē fatu lao kau helo 2010 ʹI he meʹa ʹa Pōhiva, ko e konga eni  ʹokú ne fakafaingataʹaʹiaʹi ʹa e ngāue ‘ae Pule’anga lolotonga koeʹuhi, ʹoku faingataʹa pē ke fakamavahevaheʹi ʹa e ongo fatongia ni ke na fehangaaki, ‘o hangē ‘oku na taufefusi kae ‘ikai ke na ō fakataha ‘o fetakinima ki he feitu’u pe ‘e taha. Pehe ‘e Pohiva ‘oku ne fehu’ia lahi ‘aupito ‘a e losika ‘a e kau fa’u lao ‘o e 2010. Hangē ko eni, ʹe lava fēfē ke fakalele ʹe he Minisitā ha Potungāue ʹo “efficient” ʹo kapau ʹoku ʹikai te ne ʹiloʹi ʹe ia ʹa e operational matters pē ʹoku fēfē hono ʹalunga. He ko e founga fakalele “operational matters” ʹo ha potungāue koia ia ‘ae tefitoʹi fatongia ‘o e potungāue ko ia, ko ia ‘a e ‘uhinga ‘oku ‘iai ai ha potungāue pehe, ko ia á e mafu ó e potungāue ko ia. Pea ʹi he Potungāue Polisi ko hono mafu ko hono malu’i ‘a e tau’atāina mo e malu ‘o e kakai ‘o e fonua.  Ka ko’eni ia kuo talamai ‘ehe lao 2010,  ko e fatongia ia ‘o e Minisita Polisi ke ne tokangaʹi pe ‘a e malu mo e nonga mo e maau ‘a e fonua, pea lipooti ki he Kapineti mo e Fale Alea. Ka e toe talamai pe ‘e he Lao tatau, ia ʹoku faiteliha pē ‘a Talekita pē Komisiona ʹa e Minista ki he anga hono tauhi ‘o e malu ‘o e fonua pea fa’iteliha pē pe te ne talamai ha me’a pe ‘ikai ki he Minisita. Talamai ‘e he Lao ia ke taliui ia ki he Fakataha Tokoni ‘o ‘ikai ko e Minisita. Pea ‘ikai pule ‘a e Minisita ia, pe Kapineti, pe Fale Alea ia ki hono fokotu’u ki hono Lākanga, pea ‘ikai te nau lava ‘e nautolu ‘o fakahifo mei hono lakanga kapau ‘oku nau ta’efiemalie ki he’ene faifatongia. Hala hono fokotuʹutuʹu ʹo e Lao Polisi ʹI he vaccinate atu ʹa e meʹa ʹa Pōhiva, ko ʹeni ‘a e faingata’a pea ‘okú ou tui ‘oku hala ke fokotu’utu’u pehē’i ‘a e potungāue mahu’inga ko ‘eni ‘o e fonua. ‘Oku ‘ilo’i eni ia ‘e kau polisi mo e Komisiona, pea ‘oku ngāue ‘aki ‘e he ni’ihi ‘a e ta’emalava ko ‘eni ke mapuleʹi kinautolu ‘e he faʹunga politikale foʹou (Political System), ki he’enau lelei (advantage) ‘a nautolu. Pea ‘oku mavaeua ai pē ‘a e kau polisi, tui ‘a e ni’ihi ki he liliu ‘o e 2010, pea ta’etui ki ai ‘a e ni’ihi. Pea ‘oku tolotolosia aipē ‘a e potungāue mei he 2010 pea mei he taimi naʹa nau ʹiloʹi ai hono kamata ke fulihi ‘a e tu’unga motu’aá. Pilisone mo e Tamate Afi Ko e Potungaue Pilisone mo e Potungaue Tamateafi, na’a nau taha pe foki he Potungaue Polisi pea nau toki mavahe he 2010 ‘o Komisiona kehe ‘a e Pilisone, pea Komisiona kehe ‘a e Tamate Afi. Nau levolo tatatu pē pea nau mau vāhenga tatau pe mo e Komisiona Polisi, pea kei maʹu pe ‘e he kau ‘ofisa Pilisone mo e Tamateafi ‘a e totonu ko e ‘ofisa polisi ‘o ngāue fakapolisi, pea kei nofo pe ‘a e ongo potungaue ko ia ‘o kei fakaongoongo pē ki he Minisita, ka e kehe ‘a e Potungaue Polisi ia, ʹoku pule ua ia. Fakaongoongo ʹa e Komisiona Tamate Afi ia mo e Komisiona Pilisone ki he Minisita kae ʹikai ke pehē e Komisiona Polisi ia, hā naʹe fatu pehē ai ʹa e Lao? Ke ʹoua ʹe lava ha taimi pehē ni ʹo ʹekea? Pehē ʹe Pōhiva ʹoku hikiʹi hake ʹa e Komisiona Polisī ia ‘o pule lahi ange ia ‘i he Minisita Polisi, ‘oku ne pule’i ‘e ia ʹa e kau ngāue pea mo e ngāue fakapolisi, pea ‘oku ou pehe he taimi ‘e ni’ihi na’e totonu ā ke ‘oua toe ‘i ai ha Minisita Polisi ia ka e ‘ai pe ‘a Komisiona ko e Minisita Polisi. Solova ke taha pē ʹa e Pule-Pōhiva Tuʹiʹonetoa Naʹe fakahā foki ʹe Pōhiva Tuʹiʹonetoa ki he Keleʹa ʹa ʹene solova ki he palopālema ʹoku vaccinate ʹi he Potungāue polisī. Ko e tolotolosia ‘oku lolotonga hoko ‘i he Potungāue Polisi. Ko e ‘osi eni ‘eku hoko ko e Minisita Polisi ‘i he taʹu ‘e taha mo e konga, mo ‘eku feinga ke maʹu ha solova’anga ‘o e palopālema ‘oku faingataʹaʹia ai ‘a e Potungāue Polisi. Ko e pule ke taha pe. Ko e anga ia hono tala ‘e he Folofola, ko e talupite ke taha pe. Pea ko e taimi ‘oku ua ai ‘a e talupite, ‘e ua a e angi, pea ‘e ta’emaau ‘a e kau muimui pea ‘e ‘ikai ke ikuna ‘a e tau, he ko e mala’e tau ke mahino pea taha ‘a e angi ka e ikuna. Ko e palopālema lolotonga ia ‘oku hoko he Potungāue Polisi; ko e ua a e talupite pea ‘e ua ai pe a e angi, pea ‘oku mavaeua aipe ‘a e kau muimui. Taliui ke taha pē Fekauʹaki mo e tuʹutuʹuni pea mo e tafe ʹa e taliui ke taha peé ʹa e feitu’u ‘oku tafe ki ai, ‘o ‘oua ‘e toe ua ‘o hangē ko e taimi ni. Ke pule ua, pea taliui aipē ki he feitu’u kehekehe ‘e ua. Taliui ‘a e Minisita ia ki Kapinetí pea iku ki Fale Alea. Ka e ‘ikai taliui ‘a e Komisiona ia ki ha taha ‘o e ngaahi mafai pule ko ia, Minisita, Kapineti pe Fale Alea, ka e taliui hangatonu pē ia ki he Fakataha Tokoni, ‘o ‘ikai mafai atu ‘a e Minisita, Kapineti, pē Fale Alea ki hono fokotu’u ki he lākanga pe fakahifo mei hono lakanga. Taliui ki Fale Alea Ko e feitu’u totonu ke fai ki ai ‘a e taliui ko Fale Alea ‘oku ‘ikai ko e Fakataha Tokoni (pē ko e ki’i panel ‘i he Fakataha Tokoni ‘oku nau fai hono fili ‘a ē mo hono tukuhifo ‘a e Komisiona Polisi). Ko Fale Alea ko ia ‘a e feitu’u ‘oku fai ai ‘a hono sivi ‘e he kakai (public scrutiny) ‘a e ngāue ‘a e Pule’anga na’a nau fili ke fai honua pule’i. Ko e kakai ‘o e fonua ‘oku nau fili honau kau fakafofonga ke pule’i kinautolu ki Fale Alea. ‘Oku fili mei ai ‘a e Palēmia mo e kau Minisita ke fakalele ‘a e pule’anga kau ai ‘a e Potungaue Polisi. ‘Osi ‘a e ta’u ‘e 4, oku ‘ikai te nau fiemālie ki he’enau fakahoko fatongia, pea nau lava ‘o fili mai ha taha fo’ou ke fetongi kinautolu. Lolotonga ‘a e to’u Fale Alea takitaha,ʹoku nau kei lava pē ke tohi tangi mai ke fakahifo pe faka’ilo fakafalealea ha memipa Falealea pe minisita. Ko e feitu’u ia ‘oku faka’osi ki ai ‘a e taliui fakapolitikale tukukehe ‘a Fakamaau’anga. ʹIkai taliui komisiona ki he Minisita, koe palopālema Naʹe toe meʹa foki ʹa Pōhiva ʹo pehē, Ko e ‘ikai ke taliui ‘a e Komisiona Polisi ki he Minisita, pea mei ai ki he Kapineti, pea ki he Fale Alea, ko e fo’i me’a hala ia pea koia ‘oku palopalema ai ‘a e Potungaue. Ko hono ‘ave ki he panel, aia ko e ki’i panel ia ‘i loto ‘i he Fakataha Tokoni oku nau fai hono fokotu’u ki he lakanga pea fai mo hono fakahifo ‘a e Komisiona pea toe lipooti kiai a e Komisiona, ‘oku hao leva ‘a e Komisiona ia mei he sivi mo e tautea ‘a e kakai (public Scrutiny) ‘oku lava ‘e he kakai ‘o fai ki he kau Fakafofonga fili ‘i Fale Alea. Pea ‘e fa’iteliha leva ‘a e Komisiona ‘o ‘ikai lava atu ‘a e kakai ia ‘o e fonua ‘o sivi ‘ene fai fatongia; ‘o hangē pe ko e ki’i panel ko ‘eni ‘i he Fakataha Tokoni na’a nau fai ‘a e fili ‘a e Komisiona ki hono lākanga, ‘oku ‘ikai lava ‘a e kakai ia ‘o a’u atu ki ai ‘e nau public scrutiny. Ko e kau public officer kotoa pē, ‘oku totonu ke ‘oua te nau hao he sivi ‘oku fai ‘e he kakai ‘o ha fonua (public scrutiny). Aia ke lava ‘a e kakai ‘o fili pē tuku kitu’a kapau ‘oku nau ta’efiemalie ki he’enau fai fatongia. Hao kau penolo iá hono sivisiviʹi ʹe he kakai ʹI he tuʹu lolotongá ‘oku hao ‘a e kau memipa ia ‘o e Fakataha Tokoni mei he hono vakaiʹi pē fakaangaʹi (public scrutiny). Ka ‘okapau ‘e hiki mai ‘a e fokotu’u mo hono fakahifo ‘o e Komisiona Polisi ki he Kapineti mo e Fale Alea, ʹoku ʹiai ‘a e faingamālie ki he kau Fakafofonga ke nau tipeiti’i peé ʹoku fe’unga ke fokotu’u ‘a e tokotaha ko ia ke Komisiona pē ʹikai. Ko e me’a tatau ki he taimi ke tuku ai ki tu’a ha Komisiona ko ʹene faihala. E fanongo e kakai ki he ‘uhinga ‘oku fokotuʹu mai pē ‘oku fe’unga ke fai ‘aki ha tuʹutuʹuni, pea kapau te nau taʹefiemalie, ‘e kovi fakapolitikale ia ki he fa’ahi ko ia. Manatu’i ‘oku fiema’u ‘e he kakai ke nau malu, pea kapau te nau fanongo mai ‘e mole ‘enau malu mo ‘enau maau koeʹuhi ko ha tu’utuni fakapolitkale taʹefeʹunga mo ta’euhinga ‘e ‘ikai lelei ia kiatee kinautolu.. Fakafepakiʹi au heku kei ʹAtita Ko Minisita Polisi lolotonga, ko ia na’e ‘Atita Seniale, lolotonga ‘o e Pālemia ‘a Tu’ivakano, ‘o a’u mai ki he 2014 pea toki hoko mai ko ‘eni ‘o Minisita Polisi ‘i he taimi ko ‘eni ‘o e Pālemia ‘a Samuela Akilisi Pohiva. Ko e fatongia ʹAtita Seniale koe fatongia ‘oku fiema’u ke tau’atina ‘e ne tu’tu’uni ki he ngaue ke fai ka kuo pau ke ne lipooti ki he Falealea mo e kakai ‘a e ola ‘o ene ngaue ka e kei falalala’anga ‘ene ngaue ‘i he vakai ‘a e kakai ‘o e fonua. Na’e hanga ‘e he Pule’anga ‘o Tu’ivakano, ‘o ui ‘a e Fale Alea mavahe ke faka’ilo ‘a e Atita Seniale ke fakahifo mei hono tu’unga koe’uhi ko e ‘enau tukuaki’i kuo ne lipooti ‘a e mole a e pa’anga ‘i he ‘Ofisi Palemia, ‘I he taimi ‘o e Palemia ‘a Lord Sevele, ‘o ‘ikai ma’u ha ngofua mei Fale Alea. Ka na’e hala ‘enau fakakaukau. Ko e taimi pe hono ave ki he Falealea ‘a e Lipooti, ko e ngofua ia ke ave ‘a e lipooti ki he Kakai ‘o e fonua ken au ‘ilo’i. Feinga kinautolu ke liliu a e fotuanga o e lipooti ke feʹunga mo honau loto, ko Pōhiva ia ki he Keleʹā. $2miliona paʹanga ne feingaʹi ke fakalongolongoʹi Na’e tipeiti’i ʹa e ʹisiu ko ‘eni ‘i he FaleAlea ‘o a’u ‘o lau mahina, pea tuku pehe’i aipē ‘o ‘ikai tuku kitu’a ‘a e Atita Seniale. Ko ‘eku fakama’opo’opo ki he ola ‘o e fo’i feinga fakapolitikale ko ia na’e toe kau kovi fakapolitikale pē ia ki he fa’ahi ʹa e kau Nōpele, aia na’e taki ai ‘a Nōpele Tu’ivakano. Koeʹuhi na’e fai ‘a e tipeiti ‘i Fale Alea, ka ‘oku fanongo pē kakai mei tu’a, pe ‘oku iai ha ‘uhinga lelei ke ta’ofi ai ‘a e kakai ke nau ‘ilo’i a e me’a totonu ‘oku hoko ki he’enau pa’anga tukuhau mo e pa’anga mei muli ‘oku ‘omai ke fai’aki honau pule’i mo honau tauhi. Na’e iku ‘o fakafoki ‘e Nuʹusila mo ʹAositelelia ‘enau pa’anga tokoni ‘e lau kilu, naʹe ‘osi fakamoleki ka naʹe ʹikai ‘iloʹi ‘a hono ‘uhinga totonu; pea ‘ikai lava ‘o fai ha fakamatala ki ai (account for) ‘a e pa’anga e pule’anga na’e fe’unga mo e 2miliona tupu. Kapau ʹoku tonu ‘eku manatu he taimi ni, ka ‘oku ‘ikai ke mamaʹo mei ai. Na’e tokolahi taha pē kautaha ongoongo (media) ‘i Tonga ni, pea kau mai moe social media, ‘i he ta’e poupou’i a e faka’ilo ko ‘eni. Ko u tui na’e toe fakatomala ‘a e Hou’eiki Kapineti hono ui a e Fale Alea ke fakaava makehe koe’uhi ke tuli a e motu’a Atita Seniale, he na’e ikai ko ha issue ia ke ta’ofi ‘a e kakai ‘o e fonua ke nau ta’e ‘ilo ki ai. Ko ‘enau fie’eiki pē ia ‘anautolu ‘a e Hou’eiki Kapineti, ka ‘oku ikai sai ‘a e fie’eiki he me’a fakapolitikale. Na’e hoko atu pe ‘enau fie’eiki, he na’a nau ta’ofi ha toe tufa ki he ʹOfisi ‘o e ʹAtita Seniale, ha toe tu’utu’uni Kapineti. Talu meia George Tupou 1 ko e ʹOfisi ʹAtita pē mo e ʹOfisi Palasi na’e tufa ki ai ‘a e Tu’utu’uni Kapineti kotoa pē koe’uhi ke lava ‘e he ʹOfisi Atita ‘o palani lelei mo kakato a e ngāue sivi faka’atita koe’uhi ko e malu ‘o e pa’anga ‘a e Pule’anga. Ko fē ʹoku tonu ke taliui ki ai ʹa e Komisiona Polisi? ʹI he lau ʹa Pōhiva, ‘okú ne tui ko e totonu taha pē ke ʹave pē ‘a e Komisiona ki Fale Alea ke fokotu’u mei ai ki hono lākanga pea toe fai mei ai hono fakahifo mei hono lakanga, he ko e feitu’u totonu pē ia ke fai ki ai ‘a e taliui ki he kakai. Pea ‘oku ‘ikai vale ‘a e kakai ke ‘ilo’i kapau ‘oku ta’e faitotonu honau kau memipa, ke fai pē ha tu’utu’uni koe’uhī ke lelei ʹa e tuʹunga fakapolitikale mo ʹalu lelei (political convenience). Ko hono ‘omai ko ia ke tipeiti’i fanongo ʹa e kakai ki hono fokotu’u mo hono fakahifo ‘a e Polisi Komisiona ko e me’a lelei ʹaupito ia ‘i he’eku tui. Pea ‘e fakaalaala ha Pule’anga ke fakahifo noa’ia ha ʹOfisa Tau’ataina, hangē ko e Polisi Komisioná. Kuopau ke toki fai pe he ‘uhinga totonu mo taau. Koeʹuhi naʹa toe foki mai ha tuʹutuʹuni hala ʹo lavea ai ha faʹahi fakapolitikale. Hā fua ngaahi lakanga tauʹataina Ko e taha ko e ngaahi lakanga tau’atina fakapule’anga hange ko e ʹAteni Seniale, Atita Seniale, Polisi Komisiona, Komisiona Tauʹi Faihala, Ombudsman, Ko honau fokotu’u ki he lakanga mo honau fakahifo, ‘e sai fakalukufua ia kiate kitautolu ‘a e kakai ‘o e fonua kapau ‘e ave ki Falealea ke fai mei ai. ‘Oua e fakakaukau’i pe ‘i ha tuliki ta’e fanongo atu ʹa e kakai, pea nau ‘ohovale pe ta ko me’a kuo hoko ia ko e Komisiona Polisi pē Komisiona Tauʹi Faihala. Pe ‘ohovale pe kakai ia, kuo fakahifo ‘a e Komisiona ia, pē Atita Seniale, ta’e te nau ‘ilo’i ʹa e ‘uhinga. He ko hono ‘ave ki ha toe feitu’u kehe, ‘o hange ko e ngaahi lakanga ‘e ni’ihi iate kinautolu he taimi ni, te nau hao nautolu mei he sivi ʹa e kakai; ʹa e kakai ko ia ‘oku nau pehē ʹoku nau malu’i ‘enau mo’ui mo ʹenau totonu. Na’a mo e kau Fakamaau Lahi ‘oku totonu ke tau ngāue’aki ʹa e founga ko ia.Toki ‘ave pe ki he’ene Afio ke fakamo’oni huafa ‘o kapau ‘e finangalo lelei ki ai. ‘Oua toe ‘ave ia ki ha ki’i panel ta’e taliui ki he kakai, ke nau fai ‘a e fili pea tupu ai ha ta’e taliui ha ni’ihi mahu’inga hange ko e Komisiona Polisi ki Fale Alea, ko e meʹa ia ʹa Pōhiva Tuʹiʹonetoa ki he Keleʹā Comments comments Share. Twitter Facebook Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr Email Watch TNEWS on TV LIKE US ON FACEBOOK Search Search for: CategoriesCategories Select Category Achievements Agricultural Show Agriculture Australia Boxing Breaking News Business Catholic CEDAW China Climate College Community Courts Cuisines Culture and Society Deaths Development Earthquakes Economy Education Emergencies Environment Events Fe’ohianga Mou’ifoou ‘Ia Kalaisi Featured Fiji Fisheries Foreign Affairs Fraud Free Weslyan Government Gridiron Health Hon. ‘Etuate Lavulavu Japan King King Tupou V1’s Coronation Kinga Tupou V1’s Coronation Konifelensi Latest News Law Letters Local Press Mamonga Mateni Tapueluelu – MP Tongatapu 4 Metotisi Music Natural Events Natural Resources New Zealand News Media Nobles NZ Immigration Opinion Outer Islands Pacific Games Pacific Games 2019 Pacific Games 2019 Pacific Islands Parliament Penitekosi People Police and Crime Politicians Politics Press Releases Prime Minister Public Notices Religion Reviews Royal Family Royality ROYALS & NOBILITY Rugby Rugby World Cup 2015 Science Skiing South Pacific Games 2019 Sponsored Sponsored Article Sponsors And Advertisers Sport TNEWS TNEWS FOCUS Tokaikolo Tonga Top News Trade Travel Video Views and Opinions Welfare WHAT CAUGHT ON TNEWS CANDID CAMERA Women World News Archives Archives Select Month September 2017 April 2017 March 2017 February 2017 January 2017 December 2016 November 2016 October 2016 September 2016 August 2016 July 2016 June 2016 May 2016 April 2016 March 2016 February 2016 January 2016 December 2015 November 2015 October 2015 September 2015 August 2015 July 2015 June 2015 May 2015 April 2015 March 2015 February 2015 January 2015 December 2014 Latest Galleries Dramatic Pictures Emerge As local’s Explore Tonga’s New Island New Circulating Coins For The Kingdom Of Tonga Tongan Thor makes his debut Kātoanga Fakamānatu e ta‘u 25 ‘o e Sia- si Metotisi Tonga ‘o Pukekohe, Aotearoa! About TNEWS is New Zealand's leading Tongan News Media owned and operated by Pasifika Broadcasting Copyright © 2015 Pasifika Broadcasting About Privacy Contact